08 Aug, 2019

lab_oasis_ede

Gai al gara gure esku-hartzeen bidez komunitate mailako prozesuak sortzeko? Ezagutzen al gaituzte inguruan, ba al dakite zer ekarpen egiten dugun? Zer gertatzen da auzoan kokapenagatik, neurriagatik edo beste arrazoi batzuengatik potentzial handia izan arren sekula ezertarako balio ez duen leku horrekin? Eta lurraldean presentzia duten eragile ugarirekin topaketa egiten saiatzen bagara? Horiek dira OASISen moduko proposamen batetik erantzun nahi ditugun galdera batzuk.

Azken hamarkadetan, indibidualismoaren paradigmak gizartearen eremu guztietan lekua hartu du. Agerikoa den moduan, begirada horrek elementu positiboak ekarri ditu (askatasun handiagoa, garapen pertsonalerako eta nortasun indibidualetarako espazio zabalagoa…), eta orain dugun merkatu-gizartearen irudi historikoarekin koherentea den eredu batean koka daiteke.

Hain zuzen ere, garapenerako funtseko elementuetako bat da.

Este individualismo exacerbado tiene un impacto directo en la vivencia, conciencia y visión de lo que significa hoy para nosotros y nosotras la experiencia comunitaria.

Era berean, aldaketa sozial ugarik, esaterako, globalizazioak ahalbidetuta aniztasuna ugaritzeak, informazio-teknologiak alde guztietan izateak, bizi-esperantza luzatzeak, emakumea bizitza sozialean eta lan-bizitzan sartzeko aurrerapenek, hirigintza mailako aldaketek eta abarrek eragin handia izan dute parte garen komunitateen esperientzia zehatzetan, baina ez hor bakarrik, komunitatearen kontzeptua bera birdefinitu dute, eta inplikatutako harremanen egituraketa ezberdina eragin dute.

Egoera horren eraginez, gure orainaldiko erronka handietako bat dugu aurrean: gizarte berri horietatik komunitate-loturak eraikitzea eta berregituratzea, Baumanen arabera, gizarte horretan likidotasuna metafora oso zehatza da, errealitate komun horiek finkatzea eta sendotzea zailtzen duena.

Erronka horren aurrean, ekimen eta proposamen asko eta askotarikoak daude espazio komun hori sustatzeko eta elikatzeko, beti behar izan baitugu eta behar izango baitugu. Ekimen horietatik guztietatik gaur bereziki iradokitzailea iruditzen zaigun metodologia batera hurbildu nahi dugu. Hain zuzen ere, lehen ere labur aipatu izan ditugu kudeaketako albiste laburretan.[1]

Izan ere, sektorearen eremu ugarietan prozesu eta garapen ugarietan sartu beharreko metodologia izan daitekeela uste baitugu. OASIS metodologia komunitateko espazioak sortzen laguntzen digun proposamena dela uste dugu, parte-hartzea oinarri hartuta, hemen eta orain, lurralde edo espazio jakin batetik. Proposamena bereziki ludikoa eta berritzailea izanik, eragin bereziki adierazgarria du tartean sartutako pertsonengan eta komunitateetan.

Zer da OASISlab

Oasis deskribatzeko, funtsezkoa iruditzen zaigu zazpi uneak edo zazpi diziplinak aipatzea; horrelako proposamen bati aurre egiteko beharrezkoak diren jarrerak eta jolasa “arautuko” duten printzipioak.

Oasis prozesua une edo proposamen multzo baten bidez garatzen da; horiek “7 diziplinak” izenez ezagutzen direnen inguruan egituratzen dira:

  • Hautemateko begirada: Ederra denean, bizia denean, mugarazten gaituenean, ingurune kaltetuenetan arreta jartzea, zabaldu ahal izateko.
  • Afektua: Lotura emozionalak eta konfiantzazko harremanak dira harreman iraunkorrak eta lankidetzakoak ezartzeko abiapuntua.
  • Ametsa: Ametsak, indibidualak nahiz kolektiboak, errealitatea eraldatzeko motor nagusi gisa.
  • Zaintza: Pertsonek elkarrekin egin behar dugu bidea, gure burua eta besteak zainduz, aldi berean amets komuna zainduz.
  • Ekintza: Elkarrekin lan egitea lankidetzako ekintzaren gaitasuna eta gozamena bizitzeko bitarteko gisa.
  • Ospakizuna: Egindakoaren aitorpena elkarri ematea, hor hartzen du zentzu handiagoa konkista kolektiboak.
  • Ber-eboluzioa: Ziklo berri baterako bultzada, erronka berriak ditugu amets.

Zazpi diziplina horietako bakoitza metodologiaren garapen fase batekin eta proposamen eta dinamika jakin batzuekin lotzen da, une bakoitzerako egokia denarekin.

Uneez gain, pertsonak jolasean mantentzeko inplikazioa funtsezkoa izango da. Hori dela eta, bideratzeko lanean, parte hartzean honelako jarrera hauek sustatzen saiatuko gara:

  1. Edertasuna: espazio eta harreman atseginak eta asebetegarriak hautemateko eta sortzeko gaitasuna.
  2. Enpatia: bestearekin konektatzea.
  3. Etika komuna: guztion onerako aritzea.
  4. Erabakimena: helburua lortzea.
  5. Erantzukizuna: eragiten diguten gauzekiko, gure hautuekiko eta ondorioekiko.
  6. Oreka kaosean: sormena ordenatzea, erdigunea mantentzea.
  7. Bikaintasuna: une bakoitzean onena eskaintzeko gaitasuna.

Jarduera garatzean izandako jarrerak eta diziplinak ez ezik, funtsezkoak dira Oasis jolaseko printzipioak ere. Horrekin adierazi nahi dugu egiten dugun guztia eta nola egiten dugun honako printzipio hauetan oinarrituta dagoela:

  1. Iristen zaizuna eta konektatzen zaituena entzutea.
  2. Aldaketa potentzialaren hedapena. Indartzea, integratzea eta konektatzea: komunitatearen ametsak eta talentuak konektatzea sormen-mugimenduan.
  3. Handitasunez eta jendearen alboan amets egitea: ametsak modu kolektiboan erakartzea, plan bat egitea eta indarrak mobilizatzea.
  4. Ikusgarria izatea.
  5. Laguntza eskatzea: zure sareetara sartzea eta lankidetzan aritzea. Beste batzuei gonbidapena egitea gogo biziz bat egin dezaten.
  6. Dibertitu eta ospatu (sartu ospakizuna une guztietan).

Nola garatzen da?

Oasis metafora gisa.

OASIS metaforaren bidez, leku atseginak, ilusioz, pozez, edertasunez betetakoak, gure desira eta nahiekin bat datozenak berreskuratzeko ideia jasotzen da. Munduan zehar eskualde eta komunitateetan dauden “desertuak” handiak izanagatik ere, “oasiak” agertzen dira, ekintza kolektiboa berreskura daitekeen konfiantzazko espazioak. Hori izango litzateke proposamenaren ideia nagusia.

Gaitasunen begirada.

Metodologia honek pertsonen arteko eta komunitateekiko harremanak sustatzen ditu ekintza ugariren bidez; horiek amets kolektiboak egiteko beharrezko potentzialaren ugaritasuna eta existentzia biltzen dute. Komunitateen gabezietatik abiatu ordez, gaitasunetatik eta aukeretatik abiatzen da. Ederra denarekin eta gure auzoetan dauden potentzialtasunekin harremana sustatzea lortu nahi da.

Inplikatutako parte-hartze zehatzetik.

Herri/auzo/komunitate bateko pertsonak inplikatzen ditu proiektu edo ideia komun batean, lankidetzatik eta talde-lanetik gara daitekeen amets bateratu eta aldaketa posible batean. Elkarrekin hobekuntza-proposamena pentsatzea da helburua, eta elkarrekin gauzatzea. Hori dela eta, parte-hartzea ezinbestekoa da, baina gainera, proposamenaren erdigunea izango da.

Esperientzia ludikotik.

Komunitatearen garapeneko eta mobilizazioko esperientzia/jolas hori (ez dugu ahaztu behar metodologiak berak jolasa hitza biltzen duela kontzeptuan bertan) baliagarri zaigu komunitateekin proiektuak garatzeko, talde eta lider ugarirekin parte-hartzea sustatuko duten tresnak erabiliz helburu komun baterako. Proposamenaren garapena oso berritzailea da eta parte-hartzaileei jolasa proposatzen die fase ugaritan eta aurrez ezarritako erritmo eta arau batzuekin egiteko.

Eraldaketa adierazgarria sortu nahi du berrikuntzatik.

Ideiak, pertsonak, gauzak, ametsak mugitzen dituen jolasa da, elkarrekin, auzoan/herrian/komunitatean hasiera batean ezinezkoa dirudien zerbait egiteko aukera ematen du. Oasis jolasaren asmoa da piztearen artea garatzea: pertsonak eta komunitateak piztea, ekintza sinple eta ahaltsuen bidez.

OASIS metodologia eta lan komunitarioa

Jolas/metodologia horrek beste leku batean jartzen gaitu eragile sozial eta esku-hartze eragile gisa taldeetan, komunitateetan, sektoreetan… gure egiteko, esku-hartzeko modua antolatzen du, nola begiratzen dugun eta nora begiratzen dugun, norekin eta nola aintzat hartuta.

Gure proiektu sozialen eta parte-hartze prozesuen ohiko jardunbide asko biltzen ditu, diseinua, programazioa, exekuzioa eta ebaluazioa barne, eta hori guztia denbora-tarte laburrean eta jarraibide zehatzen arabera, behin amaitutakoan ikus daitekeen zerbait bihurtuz, bistaratuz eta gertatu dela eta berriz ere gerta daitekeela gogoraraziz; hala, modu kolektiboan garatzeko beste ideia komun batzuei jarraipena emanez.

Horrekin lotuta, garrantzitsua da aipatzea oasis jolasa egitean normalean astebetean egingo den lana izango dela, baina aurretik lan handia eskatzen duela komunitateko eragile ugariekin loturak egiteko, esperientzia benetan parte-hartzailea izan dadin.

Helburua ez da ehunetik deskonektatutako esperientzia eskaintzea, baizik eta alderantziz, oasis beraren bultzada aprobetxatzea lotura horiek indartzeko. Horregatik uste dugu esperientzia interesgarria izan daitekeela komunitateetarako.

Azkenik, esperientziaren beraren ondorengo lana ere garrantzitsua izango da jaso daitezkeen ekarpenak aprobetxatzeko eta esperientziaren beraren biziberritze-indarrari etekina ateratzeko. Metodologiak proposatzen duen ber-eboluzioaren ideia bera oinarri hartuta gero eta handiago amets egiten jarraitzea da helburua.

Zer egiten du oasisek?

ELOS INSTITUTUA 2000. urtean arkitekto urbanisten talde batek sortutako erakunde soziala da, eta haren helburua da guztiok amesten dugun mundua errealitate egiteko mugimendua bultzatzea.

Elos filosofiaren sortzaileak dira. Horrek zazpi diziplina biltzen ditu: begirada, afektua, ametsa, zaintza, miraria, ospakizuna eta ber-eboluzioa.[1]

Haien proiektu eta metodologia berritzaile guztietan sartzen dute filosofia hori, eta doazen lekuan partekatzen dute.

GSA Madrid / Altekio:

GSA Madrid; ekintzailetzako ekimen ugaritan parte hartzen duten erakunde eta pertsona taldeak osatuta dago, Ekonomia Alternatibo eta Solidarioaren printzipioen arabera funtzionatzen dute

GSA Madrid taldea, diziplina anitzeko ikuspegitik, askotariko arloetan esperientzia duten pertsonez eta taldez osatuta dago: iraunkortasuna, gizarte, ingurumen eta kultura arloko esku-hartzea, komunitateko garapena, agroekologia, bideratzea, ikus-entzunezko lengoaia, mugikortasuna, lurraldea eta ingurumena. GSA Madrid osatzen duten ekimen sozialeko kooperatibak hauek dira oraintxe bertan: ALTEKIO GERMINANDO, GOTEO eta LA CLAQUETA.

Brasilgo ELOS Institutuaren babesa dute Espainiako Estatuan berrikuntza eta eraldaketa sozialeko aparteko tresna horiek zabaltzeko.

ELOS Institutuarekin batera, Oasis Jolasaren esperientziak egin dituzte Europan: Londres, Kopenhage, Madril, Bartzelona…

OASIS BIZKAIA: Kiribil Sareak eta EDE Fundazioak osatutako talde mistoa da; GSA Madrid-ekin (Guerreros Sin Armas Madrid) zuzeneko lotura du.

http://oasisbizkaia.org/

Hauek dira funtzioak:

  • Oasis metodologia sustatzea Bizkaian.
  • Oasis metodologiarekin gerta daitezkeen esperientzien garapena kontrastatzea.
  • Tokian bertan oasis esperientziak garatzea.

Bi oasis jolas egin ditu Bizkaian: Uribarrin (Bilbo) eta Portugaleten.

Sakontzen lagun dezaketen erreferentziak, bideoak, artikuluak edo argitalpenak.

Metodologiaren deskribapena.

TVEko LA 2 katea, Rodrigo Rubiori egindako elkarrizketa (Elos Institutua) jardunaldi hauetan: “Sueña juega transforma tu entorno” (amets egin, jolastu, eraldatu zure ingurua)

La ciudad viva bloga. “Un oasis en cada barrio” (Oasi bat auzo bakoitzean) posta.

Oasis metodologiaren garatzaileak.

Holandako Elos Fundation: http://www.elosnederland.nl/

GSA Madrid bloga: http://gsamadrid.net/

Bartzelonako Oasis Training: http://oasistrainingbcn.blogspot.com.es/

Oasis Bizkaia bloga: http://oasisbizkaia.org/

Portugaleteko oasis esperientzia.

Oasislab esperientzia