Grace Requejo. Orekatuz, EDEren emakumeen eta gizonen berdintasunerako batzordea
Gure lana egiten dugunean, pertsona guztiok espazio seguruetan egon behar dugu, erosotasuna bermatuko diguten espazioetan, hau da, espazio bizigarrietan. Gure bizitzako ordu asko ematen ditugu lan- eta lanbide-jardueretan, eta horregatik da garrantzitsua geure buruari galdetzea nola nahi ditugun espazio horiek?
Atera iritsi, sartu, lehenengo pertsonekin topo egin, agurtu, korridoretik igaro, igogailuan igo edo eskaileretatik igo (jakina, ahal dugunok, beste batzuek, ezin dutelako), eguna igarotzeko gure lekura iritsi, batzuk eta besteak zereginarekin hasteko arropaz aldatu, edo eseri eta ordenagailua ireki, edo online konektatu, telefonoz hitz egin, arreta eman, bildu, idatzi, prestatu, hitz egin, erraztu, konpondu, gero bazkaldu eta itzuli egingo gara, edo ez, eta eguna amaitzean, iritsi garen lekutik irtengo gara. Batzuetan hori guztia gauez egiten dugu, edo gure etxeetatik.
Baina, nola sentitu gara ibilbide honetan? Segurtasunez, deserosotasunez, segurtasunik ezaz? Emakumeok askotan gizonek ez bezala erantzuten dugu. Deserosoago sentitzen gara, segurtasunik gabe edo beldurrez. Zergatik?
Arkitektura feministak esaten digu espazioetan identifikatutako eta Anne Michaudek definitutako SEGURTASUN PRINTZIPIOAK (Guide d ‘aménagement pour un environnement urbain sécuritaire de la Ville de Montréal. 2001eko Femmes et Villes programa) badirela (1) non nagoen eta nora noan jakitea, (2) ikustea eta ikusita izatea, (3) entzutea eta entzuna izatea, (4) irtetea eta laguntza eskatzea, (5) giro garbi eta atseginean egotea eta (6) elkarrekin jardutea. Nire lan-eremuak betetzen ditu?
Gure lan-eremuek ikuspegi feminista izan dezaten, EDE Fundazioa partaide den Bai Sareak geure buruari galdetzea eta hortik hobetzea proposatzen digu, besteak beste:
- KOKAPENA ETA SARBIDEAK: pertsonen joan-etorririk ba al dago? behar adina argiztapenik al dago? aparkaleku propiorik?…
- HARRERA ETA IGAROTZEA: ikusgai al dago? Laguntza-botoirik al dago? Helbideak behar bezala seinaleztatuta al daude? Ate eta horma gardenak al daude? Txoko ikusgarriak?…
- KOMUNAK ETA ALDAGELAK: Non daude? Irisgarriak dira? Konketarik ba al dute? Sarrailarik eta kirtenik ba al dute? Ba al dago emakumeentzako higiene-produkturik?…
- GELAK: Erraza al da irtetea? Gai pertsonalak lantzeko espazio pertsonalik ba al dago? Emakumeen presentzia al dago?…
- EKOIZPENA, ZERBITZUAK ETA BILTEGIRATZEA: ba al dago puntu itsurik? Arroparen bidez erraz ezagutzen al da? Ba al dago bakarrik ematen diren zerbitzuetarako segurtasun-mekanismorik?…
- TOPAGUNE BIRTUALAK: identifikatzen al dira pertsonak beren profiletan? Ba al dago parte hartzen duen pertsonarik ikusi gabe? Laneko WhatsApp taldeen erabilera lan-gaietara mugatzen al da?…
Ezin dugu ahaztu zeharkatzen ditugun espazioak ez direla neutroak, eta ikuspegi patriarkal batetik eraikita daudela, oraindik desberdintasun-egoeran dauden emakumeen premiak kontuan hartzen ez dituena.
Horregatik, etengabe galdetu eta errebindikatu: Zerk sentiarazten dit segurtasunik eza nire lan-espazioan?